Sesje Elixir to system rozliczeń przelewów międzybankowych. ELIXIR to skrót od Elektronicznej Izby Rozliczeniowej funkcjonującej w ramach Krajowej Izby Rozliczeniowej. Dzięki temu systemowi, banki wymieniają miedzy sobą informację o wykonanych przez klientów przelewach. Fizycznie, gotówka nie jest wysyłana – jedynie księgowania na kontach. Dopiero później banki rozliczają się hurtowo z zaksięgowanych wpłat. Pozwala to otrzymać wpłatę na konto w miarę szybko i wygodnie bez czekania na faktycznie zaksięgowane pieniądze na koncie.

Informacje o systemie Elixir

Wiemy już pokrótce, jak działa sesja bankowa, po co jest wykorzystywana i na co pozwala zarówno bankom, jak i nam – zwykłym klientom, którzy czekają na przelewy. Czas przyjrzeć się samemu systemowi.

Elixir działa w ramach Krajowej Izby Rozliczeniowej. System ten jest międzybankową strukturą elektroniczną, którą wykorzystują banki po to, aby komunikować się między sobą w sprawach zleceń i zaksięgowania przelewów bankowych. Sesje bankowe obejmują także wierzytelności i inne zlecenia przelewów. Można śmiało potwierdzić, że system Elixir sprawuje pieczę nad każdą transakcją bankową, której jesteśmy nadawcami lub odbiorcami. Ważną informacją jest to, że sesje bankowe obsługiwane przez system Elixir obejmują rozrachunki netto. Podstawą do uruchomienia systemu jest zlecenie klienta banku, który daje podstawy kompensaty wzajemnych należności finansowych. Mówiąc prościej – to klient zlecając przelew lub sprawdzając konto bankowe otwiera system Elixir, który tyczy się należności i zobowiązań między bankami.

Jak już wspominaliśmy, sesje Elixir dotyczą nie tylko poleceń wpłaty. Cały system sprawuje pieczę nad:

  • poleceniami przelewów
  • poleceniami zapłat
  • generowaniem dowodów wpłat
  • realizacją czeków z rachunków klientów banków
  • realizacją not obciążeniowych (na przykład GOBI)

Sesje bankowe, które obsługiwane są przez system Elixir obejmują ciąg różnych działań, które jest w stanie wykonać bank lub sam klient, który jest właścicielem rachunku bankowego.

Godziny otwarcia systemu Elixir

Wprawdzie system Elixir pozwala na sprawdzanie sesji bankowych w czasie dynamicznym, jednak jak zauważyliśmy – przelewy nie docierają na konta klientów na przykład w weekendy lub święta (wyjątkiem są przelewy z kont, które założone są w tym samym banku lub przelewy za pomocą systemów płatności online). Podyktowane jest to czasami otwarcia systemu.

Sytuacja przedstawia się następująco: do systemu Elixir możemy wejść od niedzieli, od godziny 22:30, do piątku, do godziny 21:30. System nie pracuje w dniach ustawo wolnych od pracy. To tłumaczy fakt, dlaczego w święta i weekendy przelewy nie są księgowane.

Kiedy system jest inicjowany na nowo? Zwykle system zamyka się o 21:30 dnia poprzedzającego dzień wolny, a otwierany jest o godzinie 22:30 dnia wolnego. W przypadku dłuższej przerwy, system otwierany jest o 22:30 ostatniego dnia wolnego od pracy.

Czy ramy czasowe mogą ulec zmianie? Owszem, na specjalny wniosek banku, sesja bankowa może rozpocząć się w innym terminie. Wniosek może złożyć bank lub inna instytucja finansowa, która kooperuje z Elektroniczną Izbą Rozliczeniową. Warunkiem otworzenia sesji Elixir w innym terminie jest złożenie stosownego wniosku minimum dwa tygodnie przed ustalonym terminem ponadprogramowego otworzenia sesji Elixir.

Kolejną zagwozdką są przerwy techniczne. Jeżeli Izba chce przeprowadzić kontrolę sprawności systemu, może dokonać jej tylko między godziną 18:00 a 20:00 w dniu rozliczeniowym. Warunkiem jest trwanie przerwy nie dłużej, niż 30 minut.

Sesje Elixir – zasady działania

Aby oddać istotę działania sesji Elixir, pokażemy na przykładzie, jak odbywa się cały proces przelewu pieniędzy i rejestracji transakcji w systemie. Zacznijmy od zlecenia przelewu (usługi, która stanowi podstawę systemu Elixir). Kowalski zleca przelew z konta w banku A na rachunek Nowaka w banku B. Powiedzmy, że zlecił transakcje po godzinie 16:00 (system Elixir rejestruje przelew jako poranną sesję bankową). Do godziny 9:30 system przyjmuje zgłoszenia nowych przelewów – jeżeli od godziny 16:00 do godziny 9:30 dnia kolejnego Kowalski zleci dodatkowe przelewy – wszystkie zostaną zapisane do sesji porannej.

O godzinie 9:30 sesja wejścia przelewów zamyka się. Teraz Elixir inicjuje sesję rozrachunkową w NBP, która trwa do godziny 10:30. Rozrachunek w NBP trwa 30 minut. Równo o godzinie 11:00 sesja bankowa kończy się, a wyniki są przekazywane do poszczególnych banków. W zależności od banku – informacje o przelewach i zaksięgowane pieniądze trafiają na konta klientów z różnym opóźnieniem (wystarczy sprawdzić sesje Elixir w tabeli poszczególnych banków).

Nowak, mający konto w banku B otrzyma przelew (nadany przez Kowalskiego po 16:00) nie wcześniej, niż po godzinie 11:00. Sesje bankowe w systemie Elixir dzielą się na popołudniową, poranną i wieczorną. Podane godziny są ramami czasowymi, w których sesja bankowa obsługiwana jest przez system Elixir. Jak wspomnieliśmy – w zależności od rodzaju banku, przelewy zaksięgowywane są z mniejszym lub większym opóźnieniem.

Oto dokładne wytyczne czasowe sesji Elixir:

Sesja poranna (opisywana w przykładzie) – zlecenie przelewu między 16:00 a 9:30 – informacje o przelewie docierające do banku o godzinie 11:00.

Sesja popołudniowa – zlecenie przelewu między 9:30 a 13:30 – informacje o przelewie docierające do banku o godzinie 15:00.

Sesja wieczorna – zlecenie przelewu między 13:30 a 16:00 – informacje o przelewie docierające do banku o godzinie 17:30.

Reasumując – pieczę nad sesjami bankowymi sprawuje system Elixir. Jest on zamiennikiem system Sybir. W obiegu bankowym działa od 1993 roku – ciągle modernizowany i ulepszany.

Cechuje się dużą niezawodnością i szybkością działania oraz pewnego rodzaju przewidywalnością, która w przypadku sesji bankowych pozwala określić, kiedy otrzymamy przelew na konto.